Fatmagül ÇETİN

1.Divan edebiyatı gelenekleri yıkılarak Fransız edebiyatı örnek alınmıştır.

2.Yabancı söz ve tamlamalarla yüklü bir dil, sanatlı bir anlatım kullanılmıştır.

3.Baskı döneminin etkisiyle de toplumsal konular bırakılarak bireysel konular işlenmeye başlanmıştır.

4.Servetifünun yazarları, öykü ve roman alanında daha başarılı eserler vermişlerdir.

5. Mensur şiir örnekleri verilmeye başlanmıştır.

      

A. Nazım alanında:

 

a)Divan edebiyatı şiir geleneği yıkılmış, divan edebiyatı nazım biçimleri kullanılmamıştır.

b)En küçük nazım birimi dizedir.

c)Aruz ölçüsü kullanma geleneği sürdürülmüş ancak bir şiirde birden çok aruz kalıbına yer verilebilmiştir.

d)Fransız şiirinde görülen terza-rima, sone gibi nazım şekilleri kullanılmaya başlanmış;müstezat türü geliştirilerekserbest müstezat yaygınlaştırılmıştır.

e)Şiirin konusu genişletilerek çevrede görülen her şey şiire konu olarak seçilmiştir. Kişisel duygu ve hayaller, aile hayatı, aşk ve doğa en çok işlenen konular olmuştur.

f)Özellikle Tevfik Fikret tarafından nazım nesre yaklaştırılmıştır.

g)“Sanat için sanat” anlayışı hâkimdir ancak Tevfik Fikret kısmen bu anlayışın dışında kalmıştır.

h)Anlam yerine biçim ve anlatım güzelliğine önem verilmiştir.

i) “Kulak için kafiye” görüşü benimsenmiştir.

j)Şairler, Sembolizm ve Parnasizm’in etkisinde kalmışlardır.

k)Mevcut Osmanlıcaya yeni sözcük, deyim ve tamlamalar eklenerek dil sadelikten uzaklaştırılmıştır.

l)Nazım alanındaki temsilcileri arasında Tevfik Fikret, Cenap Şahabettin, Hüseyin Suat Yalçın, Ali Ekrem Bolayır (Namık Kemal’in oğlu), Mehmet Raşit, Süleyman Nazif, Hüseyin Siret Özsever, Celâl Sahir Erozan gibi isimler sayılabilir.

 

B. Nesir alanında:

 

a)Fransız Realist ve Natüralist yazarları örnek alınmıştır.

b)Yazım tekniği daha da gelişmiştir.

c)Nesir dilinde klasik cümle yapısının dışına çıkılmış, devrik ve kesik cümleler kullanılmaya başlanmıştır.

d)Fiilimsiler kullanılarak uzun cümleler kurulmuş, anlatımı tek düzelikten kurtarmak için değişik fiil kipleri kullanılmıştır.

e)Hikâye ve romanlarda olaylar çoğunlukla İstanbul çevresinde geçmektedir.

f)Roman kişileri genellikle İstanbul’un aydın ve zengin çevresinden; öykü kişileri ise genellikle halktan, yoksul kesimden seçilmiştir.

g)Roman teknik yönden önemli gelişmeler göstermiştir.

h)Bu dönemde tiyatro ihmal edilmiştir. Dönemin edebi türler içinde en zayıf halkası tiyatrodur.

i)Nesir alanındaki önemli temsilcileri Halit Ziya Uşaklıgil, Mehmet Rauf, Ahmet Hikmet Müftüoğlu, Hüseyin Cahit Yalçın, Saffet Ziya, Ahmet Şuayip’tir.

 

Servet- i Fünun Edebiyatında

 

Sosyal ve Kültürel Yapı

*Bireyciliğin ve sanatın ön planda olduğu bir “salon edebiyatı” oluşmuştur.

*Fransız edebiyatının etkisi oldukça fazladır.

*Sanatçıların hemen hemen tümü Fransızcayı iyi bilir.

*Dilin kalıpları zorlanarak yeni söz öbekleri oluşturulmuştur.

*Karamsar bir ruhu hâli egemendir.

 

Siyasi Yapı

*II. Abdülhamit’in baskıcı rejimi sonucu döneme sansürler damgasını vurmuştur.

 

Tarihi Yapı

*Osmanlı İmparatorluğu, Avrupa tarafından hasta adam olarak nitelendirilir.