Fatmagül ÇETİN

ÖĞRETİCİ METİNLER

 

     a) II. Abdülhamit’in baskıcı yönetimi  ve sansürler sonucu gazete işlevini yitirir ve Servetifünun Dönemi’nde gazetenin yerini bilim, sanat ve kültür dergileri almıştır.

     b) Daha çok bireysel ve edebî konular işlenmiştir. İşlenen konular halkın sorunlarından uzaktır.

     c) Dil ağırdır.

     d) Servet-i Fünun Dönemi öğretici metinleri edebî tenkit ve anı türünde yoğunlaşır. Ancak gezi yazısı, mizah, hiciv, makale ve fıkra türlerinde de eserler verilmiştir.

     e) Edebî tenkit türü daha çok kendilerine yapılan eleştirilere cevap verme ve Servet-i Fünun edebiyatının tanıtılması için kullanılmıştır. Bu nedenle de dekadanlık, Batı taklitçiliği, dönemin eserlerinin dilinin ağır ve sembollerle dolu olması, halktan kopuk bir edebiyatın oluşması gibi konular islenmiştir.

     f) Hüseyin Cahit Yalçın, Cenap Şahabettin, Halit Ziya Uşaklıgil, Ahmet Şuayp, Hüseyin Suat Yalçın öğretici metin alanında eser veren sanatçılardır.

 

Tanzimat Dönemi Öğretici Metinleriyle Servet- i Fünun Dönemi Öğretici Metinlerinin Karşılaştırılması

 

Tanzimat Dönemi

*Gazete çevresinde gelişmiştir.

*Hak, eşitlik, hürriyet gibi kavramları yaymada araç olarak kullanılmıştır.

*Dönemine göre daha sade bir dil kullanılmıştır.

*Eserlerde yarar ön plana çıktığı için edebî nitelikten uzaktır.

*Öğretici türler edebiyatımıza Tanzimat Döneminde girmiştir.

 

Servet- i Fünun Dönemi

*Dergi çevresinde gelişmiştir.

*Daha çok sanatla ilgili görüşlerin açıklanması ve edebî tartışmalarla şekillenmiştir.

*Tanzimat Dönemine göre daha ağır bir dil kullanılmıştır.

*Eserler edebî bir nitelik kazanır.

*Teknik yönden daha sağlam eserler verilmiştir.